Gdy mróz w lutym ostro trzyma,
tedy już niedługa zima.
Kiedy luty pofolguje,
marzec zimę zreperuje.
Przysłowia są mądrością narodów. Z taką opinią spotkałam się jako dziecko i dotychczas byłam przekonana, że tak jest naprawdę. Jednak co się dzieje, gdy świat się zmienia? Czy przysłowia nadal pozostają aktualne, czy powinny nadążać za zmianami? Cóż, to chyba zależy…
Są na pewno przysłowia ponadczasowe, które niosą naukę także dziś. Warto je znać i rozumieć, a także stosować się do nich w życiu codziennym. Inne, choć nawet je pamiętamy, nie do końca są przez nas stosowane. Mądry Polak po szkodzie. Lepiej by było być mądrym, zanim sobie zaszkodzimy, prawda? I jeśli wciąż popełniamy te same błędy, nie wyciągając z nich żadnej nauki – to nie stajemy się wcale po szkodzie „mądrzejsi”. W wielu domach wciąż pokutuje powiedzenie Zastaw się, a postaw się. Życie na kredyt staje się normą, szastanie pieniędzmi bez potrzeby, dostosowywanie wizerunku do innych… Ostatnio czytałam o chłopcu, który zrobił matce awanturę w sklepie, bo nie chciała mu kupić nowego smartfonu, a przecież wszyscy jego koledzy już takie mają. Akurat ta historia miała drugie dno, bo dziecko zarzuciło matce, że „jest mu winna kupę forsy”, czyli powinna oddać do jego dyspozycji otrzymane od państwa „800+”. Hmm, takiej interpretacji przeznaczenia świadczenia w ramach programu Rodzina 800+ ustawodawcy chyba nie do końca się spodziewali.
Dużo myślałam o różnych przysłowiach i muszę powiedzieć, że te związane z pogodą chyba najszybciej powinny ulec zmianie. Na wstępie wymieniłam dwa związane z miesiącem lutym. Czy nadal są aktualne? Przekonamy się niedługo. Jednak jest jeszcze jedno, które przychodzi mi do głowy za każdym razem, gdy wyjrzę przez mokre od deszczu okno lub spojrzę z niedowierzaniem na zewnętrzny termometr pokazujący temperaturę sięgającą kilkunastu stopni na plusie. Idzie luty, podkuj buty. Jak napisał mi ChatGPT:
Rozmowa z ChatGPT o przysłowiach
Wnioskując z tegorocznego lutego niedługo, to akurat przysłowie powinno zmienić swoją formę na Idzie luty, szykuj kalosze. Ale o tym przekonamy się dopiero za kilka kolejnych lat. Z drugiej strony, ostatnio czytałam, że Europie grozi kolejna epoka lodowcowa. Jak ma się to do ponad 40-stopniowych upałów we Włoszech i Hiszpanii, suszy ciągnącej się już prawie dwa lata – do końca nie rozumiem. I żadne znane przysłowie nie jest w stanie mi pomóc przygotować się na nadchodzące zmiany. Choć ten sam ChatGPT uraczył mnie kilkoma interesującymi wersjami przysłów o miesiącach, jakich nie znałam:
Przysłowia o lutym według ChatGPT (pisownia oryginalna)
Uczmy się od poprzedników, dajmy wskazówki naszym następcom.
Agnieszka Borowiecka
luty 2024